ΜΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΜΕ ΝΕΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΖΗΣΕΙ ΣΤΟ ΠΕΤΣΙ ΤΟΥΣ ΤΟΝ ΧΟΥΛΙΓΚΑΝΙΣΜΟ
Λεφτά, ναρκωτικά, βία και ελληνικό πρωτάθλημα! Τα
«πεσίματα» στους αντιπάλους, οι σύνδεσμοι, οι εκδρομές, οι
«οργανωμένοι» των ομάδων και ο ρόλος της Χρυσής Αυγής μέσα και έξω από
τα γήπεδα
Της ΑΝΤΑΣ ΨΑΡΡΑ
Πώς ακριβώς διαπλέκεται η παρανομία στο ποδόσφαιρο με τους οργανωμένους
«στρατούς» των προέδρων, τη βία, τα ναρκωτικά και τον χουλιγκανισμό;
Την απάντηση δίνουν δύο νέοι άνθρωποι που έχουν ζήσει στο πετσί τους
την όλη «φάση» και τώρα παλεύουν να καθαρίσουν από όλα αυτά,
πληρώνοντας το τίμημα μέσα στις φυλακές. Θα τους ονομάσουμε «Δάμωνα»
και «Φιντία».
Παρεμβαίνουν και άλλοι νέοι άνθρωποι που επίσης
πληρώνουν το δικό τους «χρέος» στις φυλακές, με παρόμοιες εμπλοκές
τουλάχιστον κατά το σκέλος της χρήσης ουσιών. Η συζήτηση έγινε στη
γνώριμη και φιλόξενη Κοινότητα του Κορυδαλλού με το πρόγραμμα Εν Δράσει
(ΚΕΘΕΑ). Για να μας εξηγήσουν καλύτερα, οι δυο νέοι είχαν ετοιμάσει ένα
σχεδιάγραμμα που δημοσιεύουμε σε διπλανή στήλη. Απ' αυτό ξεκίνησε η
κουβέντα.
Δάμων: «Μέσα στο γήπεδο ζωγραφίσαμε τα δύο γκρίζα
πέταλα. Είναι τα πέταλα των οργανωμένων. Ανάμεσα έχουμε αφήσει κάποιες
κενές κερκίδες που λένε "όχι" στη βία, "όχι" στα ναρκωτικά. Εγώ ήμουνα
σε αυτούς που λέγανε "ναι" στη βία, "ναι" στα ναρκωτικά».
Στη συνέχεια ο Δάμων εξηγεί την αλληλουχία των
εικόνων στο σχήμα που έφτιαξαν. Τα αυτοκίνητα και οι μηχανές είναι τα
μέσα που μεταφέρουν τα λάβαρα πολύ πριν το ματς στα γήπεδα, όταν
γίνονται και τα «πεσίματα» με στόχο να αφαιρέσουν τα πανό των
αντιπάλων, να τα κάψουν και να αποδείξουν έτσι την ανωτερότητα της
ομάδας τους. Στο πλαίσιο της «ένταξής» τους γνωρίζουν και το «στόχο»
της «Χρυσής Αυγής» (τον κέλτικο σταυρό). Η οργάνωση λειτουργεί μέσα στο
κλαμπ ή στο γκέτο. «Εγώ ήμουνα μέσα σ' αυτό, μου είχε περάσει μια
χρυσαυγίτικη νοοτροπία, φασιστική. Τέτοια γκέτο υπάρχουν σχεδόν σε όλες
τις ομάδες αλλά υπάρχουν και ομάδες όπως ο Ατρόμητος που είναι
αντίθετες σ' αυτό».
Η επόμενη εικόνα δείχνει το πούλμαν των λεγόμενων
εκδρομών. «Εδώ πάνε αυτοί που είναι για ναρκωτικά και για φασαρίες. Θα
πάνε να παρακολουθήσουν τον αγώνα και στη διαδρομή θα πέσει το ξύλο. Αν
πας για αγώνα π.χ. στην Τούμπα ή στο Χαριλάου, ξέρουν ήδη πότε θα
φτάσουν οι εκδρομείς, πότε θα γίνουν τα "πεσίματα" και είναι
προετοιμασμένοι για όλα! Μέσα στο πούλμαν υπάρχουν ναρκωτικά, ρόπαλα,
μολότοφ, υπάρχουν όλα».
Μετά έρχονται τα γραφεία του συνδέσμου, το κλαμπ.
«Μέσα υπάρχουν όλα τα εφόδια (μολότοφ, ρόπαλα, σιδερογροθιές), ό,τι
μπορεί να φανταστεί ο νους του καθενός. Εδώ δεν μπαίνει ο οποιοσδήποτε.
Εδώ πάμε για χρήση και για να οργανώσουμε τα "πεσίματα" που θα γίνουνε
σε άλλα κλαμπ. Θα φύγουν δέκα είκοσι άτομα και θα πάνε να πιάσουν τους
άλλους στον ύπνο, πάνε να τους κάψουν, να τους λιντσάρουν, να αρπάξουν
ό,τι θέλουνε από το άλλο κλαμπ και η κατάληξη θα είναι η τελευταία
εικόνα. Κάποιος θα μείνει τελικά κάτω! Εμείς έχουμε ονομάσει τους
εαυτούς μας στον πίνακα "χούλιγκαν" και τους άλλους τους ονομάσαμε
"κάνιμπαλ"».
Φιντίας: «Για μένα όλα αυτά είναι αλληλένδετα. Από
το πρωί ίσαμε το βράδυ. Εγώ δεν ήμουνα τόσο πολύ στη "Χρυσή Αυγή" και
τους κορόιδευα κιόλας. Κινιόμουνα σε φάσεις ακραίες και ρατσιστικές,
ήμουν μέλος σε κλαμπ και περνούσα τη μέρα μου εκεί. Ακόμα κι αν πήγαινα
κάπου, θα γυρνούσα ξανά να δω αν είχε γίνει καμιά επίθεση. Υπήρχαν τη
δεκαετία του '90 κυρίως και μαγαζιά-στέκια που συχνάζαμε, όμως τώρα τα
κεντρικά του κάθε συνδέσμου είναι και στέκια. Από εδώ φεύγουν και τα
εισιτήρια. Οσα εισιτήρια δεν είναι ονομαστικά με ταυτότητες, φεύγουν
από την ΠΑΕ με συμφωνία και πάνε στους οργανωμένους.
Οργανωμένα πάμε στο γήπεδο, οργανωμένα στη φασαρία,
γι' αυτό και λεγόμαστε οργανωμένοι. Οργανωμένο το έγκλημα! Πάντα
γίνεται χρήση και μέσα στο γήπεδο. Εγώ, ανάλογα με το γήπεδο, τον αγώνα
και τη στιγμή, διάλεγα και ποιο ναρκωτικό θα έπαιρνα».
Μας εξηγεί αναλυτικά το μύθο της Αγγλίας όπου
μπορεί να μην γίνονται πια βιαιότητες μέσα στα γήπεδα, αλλά όλα
γίνονται στις γειτονιές και στις παμπ-στέκια.
Το
σχεδιάγραμμα που έφτιαξαν οι δύο νέοι για να μας εξηγήσουν καλύτερα πώς
δουλεύει το σύστημα του χουλιγκανισμού στα ελληνικά γήπεδα.
Τα δυο παιδιά μιλάνε για τη βία μεταξύ οπαδών που υπάρχει κυρίως στις
φτωχικές γειτονιές της Ελλάδας. Μια αποκαλυπτική πτυχή της αφήγησης
είναι η άμεση σχέση των οργανωμένων οπαδών ακόμα και με τις συναυλίες
που γίνονται στα γήπεδα και όπου αυτοί επιφορτίζονται με καθήκοντα
περιφρούρησης κυρίως στο τερέν. Οταν ο χώρος μιας συναυλίας δεν ανήκει
σε συγκεκριμένη ομάδα, όπως π.χ. η Μαλακάσα, τότε δουλεύουν εκεί
περιφρούρηση οι οργανωμένοι από διάφορες ομάδες.
Οι ομιλητές συνεχίζουν: «Στο τέλος πλακωνόμασταν
για το ποιός θα πάρει το μεγαλύτερο μεροκάματο κι έτσι ξεκινάγανε κι
άλλες φασαρίες. Γνωριζόμαστε οι επικεφαλής των κλαμπ μεταξύ μας. Εγώ
κάποιες φορές έσωσα αντιπάλους. Πρωταρχικός στόχος είναι η αστυνομία
και μετά ο αντίπαλος οπαδός. Ακόμα και με τους παράγοντες έχουμε
συγκρούσεις τελευταία».
- «Αλλος πάει γιατί γουστάρει να τα σπάει και να
τσακώνεται, άλλος γιατί έχει απωθημένα μέσα του, άλλος για να δείξει
ότι κάποιος είναι, άλλος πάει για τη «Χρυσή Αυγή». Μπαίνεις σε μια
ομάδα με μια ιδεολογία τέτοια και αυτό σιγά σιγά σε παρασύρει σε μίσος,
γίνεσαι ρατσιστής, όμως πας με τη θέλησή σου».
Ακολούθησε ένας ζωηρός διάλογος με τα μέλη της κοινότητας:
«Ποιοι σας πληρώνανε για την περιφρούρηση όμως και για όλα αυτά; Οι
παράγοντες της ομάδας δεν ήτανε, πώς είχατε κόντρες μ' αυτούς; Πώς η
ομάδα που κρατάει το κλαμπ κάνει τα επεισόδια και κρατάει και την
ασφάλεια του γηπέδου;»
Φιντίας: «Δεν έχει να κάνει αυτό. Μας πληρώνανε σαν
ασφάλεια γηπέδου, γιατί αν δεν κρατούσαμε εμείς και χάνανε μετά την
έδρα σε ένα παιχνίδι ή τα εισιτήρια, τότε χάνανε πολλά λεφτά. Αυτός
όμως είναι και ο μοναδικός τρόπος για να μπούνε όλα αυτά που μπαίνουν
μέσα στα γήπεδα».
Δάμων: «Τα καπνογόνα, τα ναρκωτικά, κροτίδες ακόμα
και μαχαίρια τα περνάς μέσα για πλάκα. Αν μπούνε μαζί τριάντα-σαράντα,
τι να ψάξουν οι αστυνομικοί της διμοιρίας; Ρίχνεις ένα καπνογόνο και
μετά όλοι μαζί κάνουνε το ντου. Από το τι θα περάσει το κάθε κλαμπ μέσα
φαίνεται και η δύναμή του μετά μέσα στο γήπεδο».
Φιντίας: «Ακόμα και στο τύμπανο αν θέλω μπορώ να
βάλω μέσα 50 καπνογόνα. Πανό και στην αντίπαλη έδρα μπορώ αν θέλω να
περάσω».
«Εγώ ξέρω ότι υπάρχουν σε μια ομάδα οργανωμένοι της
"Χρυσής Αυγής" αλλά υπάρχουν στην ίδια ομάδα και οπαδοί άλλης
ιδεολογίας. Αν γίνουν φασαρίες, τι γίνεται τότε;
Δάμων: «Εγώ ήμουν οργανωμένος από μικρός στην
ομάδα. Μετά δημιουργήθηκε το γκέτο με φασίστες, χρυσαυγίτες κ.λπ. Εγώ
οδηγήθηκα μόνος μου εκεί, ενώ στην ομάδα υπήρχαν και πολλοί αναρχικοί.
Αυτοί πάνε σε διαφορετικές θύρες, δεν βρίσκονται μαζί. Οταν όμως
γίνεται κάτι, πάμε μαζί για την ομάδα, άσχετα με τις ιδεολογίες. Πάνω
από όλα η ομάδα».
Φιντίας: «Σε συκγεκριμένο σημείο ψηλά κάθονται
πάντα ακροδεξιοί. Αυτό δεν είναι τυχαίο, ενώ στο πέταλο (κάτω) κάθονται
διάφοροι, με ποικιλία. Από ψηλά, όμως κανονίζονται τα πάντα».
«Θέλεις να μου πεις, δηλαδή, ότι η αστυνομία δεν μπορεί να έχει τον έλεγχο στο γήπεδο;»
Φιντίας: «Δεν βάζει ο αστυνομικός τη ζωή του μπροστά. Εσύ τι θα έκανες
δηλαδή; Περνάμε στο γήπεδα όλα μας τα εφόδια, πάντα υπάρχει τρόπος.
Οταν παλιά πηγαίναμε με τα ναυλωμένα αεροπλάνα τσάρτερ, τα κάναμε
αποθήκες με εφόδια και ναρκωτικά».
«Εγώ πήγαινα στο γήπεδο μόνο για χρήση, δεν με ενδιέφερε η βία».
«Αυτό έλεγα πριν, ο καθένας μπαίνει για διαφορετικούς λόγους, εγώ δεν
μπορούσα π.χ. να κάνω μεγάλη χρήση σε ένα ντέρμπι. Μέσα στο γήπεδο πέρα
από τη βία γίνεται και το νταλαβέρι ανάμεσα στους οπαδούς. Τι θα έρθει;
Πώς θα έρθει; Πώς θα φορτωθεί και πώς θα διοχετευτεί μετά στη Μύκονο ή
σε άλλο νησί ή σε κάποιο κλαμπ. Υπάρχουν και οι σχέσεις με τις άλλες
ομάδες του εξωτερικού. Αλλο μπέρδεμα. Τα τελευταία χρόνια κι ενώ οι
φίλαθλοι του Ολυμπιακού για παράδειγμα έχουν σχέση στενή με τον Ερυθρό
Αστέρα Βελιγραδίου, κάποιοι Παναθηναϊκοί έχουν σχέση με τον αρχηγό της
ομάδας που είναι ακροδεξιός και τον βοηθάνε με λεφτά και δικηγόρους κι
έτσι ένα κομμάτι του Ερυθρού Αστέρα έχει μ' αυτούς σχέση».
Ενα μέλος της κοινότητας που κατάγεται από τη
Σερβία διηγείται τη δική του εμπειρία για τη βία στα γήπεδα της τότε
Γιουγκοσλαβίας, αλλά κυρίως την εμπλοκή παρακρατικών και πολιτικών στις
δραματικές εξελίξεις που συνόδευσαν τη διάλυση της χώρας.
«Στα τέλη του '80, έζησα ακριβώς αυτό που υπάρχει
σήμερα στην Ελλάδα. Ολα ήτανε στημένα στα γήπεδα, η βία, τα παιχνίδια,
όλα. Εκείνη την εποχή υπήρχαν κι εκεί 4 ομάδες που κέρδιζαν πάντα όλα
τα πρωταθλήματα. Ο Αρκάν ήταν πρόεδρος των οπαδών του Ερυθρού Αστέρα. Ο
πόλεμος ξεκίνησε τον Μάιο του 1991 από το ντέρμπι Ερυθρός
Αστέρας-Διναμό (Ζάγκρεμπ). Εγινε μεγάλη σύγκρουση οπαδών, κι αυτό ήταν
το ξεκίνημα του πολέμου. Κάποια απωθημένα που υπήρχαν ανάμεσα στους
καθολικούς (Κροάτες) και στους ορθόδοξους (Σέρβους) έγιναν αντικείμενο
εκμετάλλευσης από πολιτικούς που κατάφεραν μέσα από ποδοσφαιρικούς
αγώνες να φανατίσουν τον κόσμο και να τον οδηγήσουν στη βία. Ο Αρκάν,
που μετά έδρασε στον πόλεμο, είχε απίστευτη δύναμη σαν αρχηγός ομάδας.
Πάνω από 1-2 εκατ. παράνομο στρατό οπαδών. Τα εγκλήματα που έκαναν δεν
περιγράφονται. Ο Αρκάν δεν ήταν τυχαίος, ήταν ο άνθρωπος για τις
βρόμικες δουλειές του Μιλόσεβιτς και άλλων πολιτικών. Φανατισμός και
βία που μου θυμίζουν τη σημερινή Ελλάδα και δεν θα ήθελα να το ζήσει
και η Ελλάδα αυτό».
Μίλησαν και τα άλλα μέλη της κοινότητας για τις
δικές τους εμπειρίες. Κάποιος οπαδός ομάδας της Β' Εθνικής έβλεπε
οικογενειάρχες να τα σπάνε μέσα στο γήπεδο μαζί με πιτσιρικάδες.
«Οι τρεις ομάδες του Βόλου σκοτώνονταν μεταξύ τους
πριν ξεκινήσει μια ομάδα για μια άλλη πόλη, για άλλο αγώνα. Οι οπαδοί
της Νίκης έφευγαν για κάποιο αγώνα εκτός και οι οπαδοί του Ολυμπιακού
Βόλου πετούσαν κοτρόνες στο τρένο».
«Ακόμα και αστυνομικοί κυνηγάγανε μαζί με μας τους
αντιπάλους από το Μεσολόγγι μέσα στην πόλη του Αγρινίου. Είχε μπει
κάποιος μέσα στο γήπεδο κι έκοψε το αφτί του διαιτητή με τα δόντια.
Τόσο ακραία. Χωρίς ουσίες αυτά δεν γίνονται. Ξεκινάγαμε για το Αίγιο 5
λεωφορεία να πάμε να τα σπάσουμε. Μέσα όλοι ήμασταν φτιαγμένοι. Τα
σπάγαμε στα Goody's, στο φεριμπότ, παντού. Δεν πηγαίναμε για την ομάδα,
πηγαίναμε για να υπερισχύσουμε στην άλλη πόλη μέσω φόβου. Δεν θυμάμαι
ούτε ποιοι ήτανε οι αγώνες. Μίσος και φόβος για να υπερισχύσουμε».
Κάποιος άλλος έζησε αυτόν τον τρόμο πολύ μικρός:
«Εγώ μεγάλωσα στη Νίκαια και εκεί στις ομάδες της Β' Εθνικής γινότανε
χαμός. Πολύ ξύλο, γειτονιά με γειτονιά, σπασίματα. Είχα πάει με τον
ξάδερφό μου στα Μέγαρα που έπαιζε η Προοδευτική με το Βύζαντα. Μας
δέρνανε από τις σιδηροδρομικές γραμμές μέχρι το γήπεδο, μας σπάσανε το
αυτοκίνητο και μας το πήρανε. Γυρίσαμε με τα πόδια. Από τότε δεν
ξαναπήγα στο γήπεδο».
Το λόγο πήρε ένας θεραπευτής: «Οταν δούλευα στην
πρόληψη, είχα πάει με το ΚΕΘΕΑ στο υπουργείο Πολιτισμού και είχαμε
προσφερθεί να κάνουμε μια δράση στους συνδέσμους, γνωρίζοντας το μεγάλο
ποσοστό χρηστών εκεί, και να τους ενημερώσουμε. Απευθυνθήκαμε στην ΕΠΟ
και μας απάντησαν ότι είναι πολύ καλή η πρόταση, αλλά δεν μπορεί να
γίνει δεκτή, "γιατί θα είναι σαν να παραδεχόμαστε επισήμως ότι υπάρχει
πρόβλημα χρήσης στους συνδέσμους"».
Οι περισσότεροι συμφώνησαν στο ότι παράγοντες και
πρόεδροι είναι πίσω από όλα αυτά που γίνονται. «Πιο πολύ από όλα
βολεύεται με τη βία και τις καταστάσεις αυτές το κάθε κράτος για να
κρύβει έτσι τις βρομιές του. Δεν γίνεται το κάθε κόμμα να πηγαίνει κάθε
φορά πριν τις εκλογές στον κάθε πρόεδρο να παίρνει το βοήθημα και μετά
να λένε ότι πρέπει να φύγει η βία».
Δεν παρέλειψαν να παρατηρήσουν τα παιδιά και τον ρόλο των ΜΜΕ.
Δάμων: «Οι αθλητικές εφημερίδες πολλές φορές δημιουργούν αυτή τη βία.
Οταν ο οπαδός ξυπνάει και πάει στο περίπτερο και βλέπει στη φωτογραφία
τον Σισέ με τον Μιραλάς μούρη με μούρη και γράφει ο τίτλος "ΦΩΤΙΑ",
τότε φωτιά παίρνει και ο οπαδός και λέει "εδώ θα γίνει σφαγή"».
Ενας δεύτερος θεραπευτής παρατηρεί: «Είναι ο ίδιος
πελατειακός κύκλος με την εξάρτηση. Ο καθένας δεν μπορεί μόνος του να
αλλάξει το κράτος και τους θεσμούς, μπορεί όμως να αλλάξει την
προσωπική του στάση, μπορεί να πάψει να είναι "πελάτης" οποιουδήποτε
και να αρχίσει να ορίζει τον εαυτό του».
Τα παιδιά έκλεισαν την κουβέντα πραγματικά αισιόδοξα για όσους παρακολουθούμε αμήχανοι τα δρώμενα:
«Στην τελική, κι εμείς όταν βγούμε από 'δω μπορούμε να βοηθήσουμε τα
άλλα παιδιά που περιμένουν, χωρίς να το καταλαβαίνουν, σε ουρές για να
καταλήξουν εδώ».
«Εγώ νομίζω ότι ο καθένας μπορεί να βοηθήσει τον εαυτό του και τους φίλους του, έστω».
«Να διαλυθούνε όμως όλοι οι σύνδεσμοι!»